Nấm sâu chromomycois

1. Căn nguyên và dịch tễ

Nấm sâu Chromomycois (nấm hạt màu) là một bệnh nấm mãn tính khu trú ở da và mô dưới da, tổn thương đặc trưng là tăng sừng giống mụn cóc hay hình bông cải, lâu dài gây biến dạng ở chi.

Bệnh xảy ra khắp thế giới nhưng thường gặp ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới. Vi nấm gây bệnh có trong đất, gỗ mục, lá cây mục xâm nhập vào da qua chấn thương gây rách da. Hay gặp ở nam nhiều hơn nữ, tuổi 20-60. Đối tượng hay gặp là nông dân, người đi chân đất, công nhân hầm mỏ, công nhân môi trường,...

Vi nấm gây bệnh thường gặp nhất là Fonsecaea pedrosol, các chủng khác: F.compacta, Phialophora verrucosa, Cladosporium carrionii,...

2. Triệu chứng lâm sàng

Bệnh xuất hiện tại vị trí chấn thương mà trước đó người bệnh không chú ý hoặc không nhớ.

Cơ năng: ngứa nhẹ, không đau..

Thực thể: Tổn thương đầu tiên là nốt hay sẩn vẩy nhỏ, màu hồng, nhô cao so với mặt da, giới hạn rõ, bề mặt sùi như bông cải. Thời gian sau (vài tháng vài năm), một đợt tổn thương mới xuất hiện xung quanh là những cục có vảy hơi tím, bề mặt giống như mụn cóc, tiến triển ly tâm, trung tâm lành nhưng thường lớn dần và tập hợp lại thành từng đám, lâu ngày giống như bông cải. Bề mặt có nhiều mụn mủ, vết loét nhỏ. Tổn thương vệ tinh có thể có do cào gãi tự thâm nhiễm hay thông qua mạch bạch huyết.

Tổn thương không có sự xâm nhập vào cơ và xương bên dưới, rất hiếm lan tràn theo đường máu đến não gây ổ abcess. Trong trường hợp viêm nhiễm kéo dài dẫn đến phù bạch huyết ở chi (phù chân voi).

Vị trí: không đối xứng ở chân, bàn chân; có thể có ở bàn tay, lưng ngực.

3. Triệu chứng cận lâm sàng

Soi tươi: bằng dung dịch KOH ta thấy những tế bào tròn, thành dày, có màu Cigar, kích thước 7-15μm. Được phân chia nên thấy được 1-2 vách ngăn ngang qua gọi là tế bào Fumagoides hoặc tế bào Medlar.

Nuôi cấy: môi trường Sabouraud có Chloramphenicol ủ ở 30 độ C: nấm mọc chậm sau 4-6 tuần khúm nấm có bề mặt như nhung, màu nâu hay đen, xám, xanh lá cây. phân lập được 5 chủng nấm gây bệnh: Phialophora Verrucosa, Fonsecaea pedrosoi, Fonsecaea Compacta, Clasdosporium carrioni, Wangiella dermatitis.

Mô bệnh học: Trên mảnh cắt nhuộm (HE) Hematoxylin –Eosin thấy nấm màu Cigar.

+ Thượng bì: quá sản giả u biểu mô.
+ Trung bì: xâm nhập tế bào viêm lympho lan tỏa, tạo thành u hạt ở trung tâm tế bào đa nhân khổng lồ. Trong tế bào đa nhân khổng lồ thì nhìn thấy tế bào nấm thành dày màu nâu. Tế bào nấm có thể đơn độc, 2 tế bào hoặc nhiều tế bào.

4. Chẩn đoán phân biệt

Cần chẩn đoán phân biệt với : Leismaniasis, Sporotrichosis, Blastomycosis, Mycetoma, Ung thư tế bào gai, Lao cóc, Giang mai, Yaws, Nhiễm mycobacterium không phải lao ở da, Phong, U hạt dị vật, U hạt sinh mủ.

5. Điều trị

Thuốc kháng nấm toàn thân (không chỉ định điều trị cho trẻ em)

Itraconazole: 100mg x 2 lần/ngày hoặc 3 lần/ngày hoặc 200mg 2 lần/ngày, phụ thuộc vào đáp ứng và nhạy cảm, thời gian điều trị kéo dài nhiều tháng tới nhiều năm cho đến khi lành thương tổn.

Terbinafine: 500-1000 mg/ngày kéo dài trong nhiều tuần.

Flucytosine: 50-100 mg/kg/ngày chia 6 giờ 1 lần.

Phẩu thuật: Giai đoạn sớm, khi sang thương nhỏ: phẫu thuật cắt rộng, tái phát có thể xảy ra nếu tổn thương không được lấy đi hoàn toàn. Sau đó vẫn dùng liệu pháp kháng nấm toàn thân.

Đặt lịch khám

Đang tải ảnh, bạn vui lòng đợi chút nhé!

Viết bình luận

Đọc nhiều nhất

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis)

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis) là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính.

Chàm (eczema)

Eczema là một trạng thái viêm lớp nông của da cấp tính hay mạn tính, tiến triển từng đợt hay tái phát, lâm sàng biểu hiện bằng đám mảng đỏ da, mụn nước và ngứa

Viêm da dầu (seborrheic dermatitis)

Viêm da dầu là bệnh viêm da mạn tính thường gặp với biểu hiện là các tổn thương đỏ da, bong vảy tập trung ở những vùng da nhiều tuyến bã

Tổ đỉa (dyshidrotic eczema, dyshidrotic dermatitis, pompholyx)

Tổ đỉa là một loại phổ biến của bệnh chàm ảnh hưởng đến đôi tay (cheiropompholyx) và đôi bàn chân (pedopompholyx).

Viêm da tiếp xúc (contact dermatitis)

Viêm da tiếp xúc (VDTX) là phản ứng viêm da do tương tác giữa da và tác nhân bên ngoài

Ngứa

Ngứa là một cảm giác khó chịu của da khiến người bị ngứa phải gãi để bớt ngứa.

Nhiễm độc da dị ứng thuốc (drug eruption)

Nhiễm độc da dị ứng do thuốc là những biểu hiện rất thường gặp, là một dạng phản ứng dị ứng đặc biệt

Bệnh vảy nến (psoriasis)

Bệnh vảy nến là một bệnh đỏ da có vảy mạn tính, có tính di truyền, xuất hiện theo cơ chế tự miễn dưới tác động của các yếu tố khởi động

Rám má (chloasma)

Nám da (Melasma) là một là tình trạng tăng sắc tố mắc phải, lành tính ở các vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Trứng cá (acne)

Mụn trứng cá là bệnh thường gặp, thương tổn với nhiều mức độ khác nhau ở hơn 90% thanh thiếu niên.

Ung thư da

Ung thư da là sự phát triển bất thường của tế bào da, thường xuất hiện trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do vi rút đường ruột gây ra.

Bệnh zona (herpes zoster)

Trong thời kỳ tiền triệu của zona, bệnh nhân bị nhức đầu, sợ ánh sáng và khó ở, nhưng hiếm khi có sốt.

Bệnh mụn rộp (herpes)

Là bệnh ngoài da rất thường gặp, tác nhân gây bệnh là do virus có ái tính với tế bào da và niêm mạc, thuộc nhóm virus Herpes

Viêm nang lông và nhọt

Là phản ứng viêm của một hoặc nhiều nang lông ở bất kì vị trí nào trên cơ thể, trừ vùng bán niêm mạc và lòng bàn tay, bàn chân.