Dày sừng da dầu (seborrhoeic keratosis)

Dày sừng da dầu hay dày sừng tiết bã (seborrhoeic keratosis) là một dạng tổn thương lành tính phát triển da. Dày sừng da dầu thường có màu nâu, đen hoặc nâu nhạt, thường xuất hiện trên đầu, cổ, ngực hoặc lưng. Tổn thương này là vô hại và không lây nhưng đôi khi gây khó chịu hay mất thẩm mỹ.

1. Dày sừng da dầu là bệnh gì?

Dày sừng da dầu hay dày sừng tiết bã là một đốm mụn thịt vô hại xuất hiện như một dấu hiệu phổ biến của lão hóa da. Bệnh hình thành bởi sự tăng đột biến tế bào sừng ở thượng bì, tăng yếu tố phát triển biểu bì và thụ thể, tăng sinh tế bào hắc sắc tố. Từ đó làm tăng sắc tố ở các mức độ khác nhau dẫn đến tổn thương.

Bệnh dày sừng da dầu không phải ung thư, bệnh thường gặp trong cộng đồng, ước tính rằng hơn 90% người lớn trên 60 tuổi có một hoặc nhiều hơn tổn thương da dạng này. Dày sừng da dầu xảy ra ở nam và nữ thuộc mọi chủng tộc, thường bắt đầu bùng phát vào những năm 30 hoặc 40 tuổi, không phổ biến ở độ tuổi dưới 20 tuổi.

Nguyên nhân chính xác của dày sừng da dầu vẫn chưa rõ ràng. Dày sừng da dầu được xem là sự thoái hóa da về bản chất. Theo thời gian, dày sừng da dầu ngày càng nhiều. Một số người sẽ gặp phải tổn thương da dạng này nhiều hơn những người khác nếu có một trong các yếu tố nguyên nhân sau đây:

Chứng dày sừng da dầu có thể xảy ra sau cháy nắng hoặc viêm da.
Vùng da ma sát có thể là lý do khiến dày sừng da dầu xuất hiện ở các nếp gấp trên cơ thể.
Các đột biến ổn định và vô tính hoặc kích hoạt các gen FGFR3, PIK3CA, RAS, AKT1 và EGFR được tìm thấy trong dày sừng da dầu. Những đột biến này có liên quan đến sự gia tăng theo tuổi và vị trí trên đầu và cổ, cho thấy vai trò của bức xạ tia cực tím trong những tổn thương này.
Dày sừng da dầu không chứa đột biến gen ức chế khối u.

2. Các đặc điểm lâm sàng của dày sừng da dầu là gì? Dày sừng da dầu có thể phát sinh trên bất kỳ vùng da nào, nơi được che phủ hoặc không che phủ, ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân cũng như màng nhầy, với những biểu hiện rất khác nhau:

Da màu, vàng, xám, nâu nhạt, nâu đậm, đen hoặc các màu hỗn hợp
Bề mặt đôi khi mịn như sáp hoặc có nếp nhăn
Xuất hiện đơn độc hoặc thành nhóm ở một số khu vực nhất định, chẳng hạn như trong da đầu, dưới vú, trên cột sống hoặc ở bẹn
Có thể trông như dính vào bề mặt da như những chiếc gai
Sẩn hoặc mảng bám phẳng hoặc nổi lên trên bề mặt da
Đường kính từ 1mm đến vài cm.

3. Các biểu hiện bất thường của dày sừng da dầu cần phải được thăm khám và điều trị kịp thời

Mặc dù dày sừng da dầu là tổn thương lành tính, đôi khi có thể chuyển dạng thành khối u tiền ác tính.

Trong một số rất hiếm các trường hợp, dày sừng da dầu dạng phun trào có thể biểu thị một bệnh lý ác tính tiềm ẩn bên trong, thường là ung thư biểu mô tuyến (https://www.vinmec.com/vi/ung- buou-xa-tri/thong-tin-suc-khoe/ung-thu-bieu-mo-tuyen-la-gi/).

Bên cạnh đó, dày sừng da dầu cũng có thể phát sinh do phản ứng có hại của thuốc, chẳng hạn như adalimumab (https://www.vinmec.com/vi/thuoc/adalimumab-118/), vemurafenib, dabrafenib, 5-fluorouracil và nhiều loại thuốc hóa trị. Lúc này, dày sừng da dầu khi bị kích thích sẽ biểu hiện như là một tổn thương bị viêm, đỏ và đóng vảy. Tổn thương dạng này có thể làm phát sinh viêm da xuất huyết xung quanh dày sừng tiết bã. Đồng thời, viêm da (https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/viem-da-phuong-thuc-phong-va-dieu-tri/) cũng có thể làm xuất hiện dày sừng da dầu.

Tóm lại, dày sừng da dầu là một dạng tổn thương da vô hại và lành tính, thường xuất hiện dưới dạng nhạt màu, đen hoặc nâu có vị trí trên lưng, vai, ngực hoặc mặt. Dày sừng da dầu có xu hướng xuất hiện từ độ tuổi trung niên trở đi và khi làn da bị cháy nắng.

Vì dày sừng da dầu có biểu hiện khá đa dạng, khó phân biệt với ung thư da. Do đó, trong một số trường hợp, người bệnh cần thăm khám sớm để phân biệt với tổn thương ác tính và kịp thời điều trị.

Đặt lịch khám

Đang tải ảnh, bạn vui lòng đợi chút nhé!

Viết bình luận

Đọc nhiều nhất

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis)

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis) là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính.

Chàm (eczema)

Eczema là một trạng thái viêm lớp nông của da cấp tính hay mạn tính, tiến triển từng đợt hay tái phát, lâm sàng biểu hiện bằng đám mảng đỏ da, mụn nước và ngứa

Viêm da dầu (seborrheic dermatitis)

Viêm da dầu là bệnh viêm da mạn tính thường gặp với biểu hiện là các tổn thương đỏ da, bong vảy tập trung ở những vùng da nhiều tuyến bã

Tổ đỉa (dyshidrotic eczema, dyshidrotic dermatitis, pompholyx)

Tổ đỉa là một loại phổ biến của bệnh chàm ảnh hưởng đến đôi tay (cheiropompholyx) và đôi bàn chân (pedopompholyx).

Viêm da tiếp xúc (contact dermatitis)

Viêm da tiếp xúc (VDTX) là phản ứng viêm da do tương tác giữa da và tác nhân bên ngoài

Ngứa

Ngứa là một cảm giác khó chịu của da khiến người bị ngứa phải gãi để bớt ngứa.

Nhiễm độc da dị ứng thuốc (drug eruption)

Nhiễm độc da dị ứng do thuốc là những biểu hiện rất thường gặp, là một dạng phản ứng dị ứng đặc biệt

Bệnh vảy nến (psoriasis)

Bệnh vảy nến là một bệnh đỏ da có vảy mạn tính, có tính di truyền, xuất hiện theo cơ chế tự miễn dưới tác động của các yếu tố khởi động

Rám má (chloasma)

Nám da (Melasma) là một là tình trạng tăng sắc tố mắc phải, lành tính ở các vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Trứng cá (acne)

Mụn trứng cá là bệnh thường gặp, thương tổn với nhiều mức độ khác nhau ở hơn 90% thanh thiếu niên.

Ung thư da

Ung thư da là sự phát triển bất thường của tế bào da, thường xuất hiện trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do vi rút đường ruột gây ra.

Bệnh zona (herpes zoster)

Trong thời kỳ tiền triệu của zona, bệnh nhân bị nhức đầu, sợ ánh sáng và khó ở, nhưng hiếm khi có sốt.

Bệnh mụn rộp (herpes)

Là bệnh ngoài da rất thường gặp, tác nhân gây bệnh là do virus có ái tính với tế bào da và niêm mạc, thuộc nhóm virus Herpes

Viêm nang lông và nhọt

Là phản ứng viêm của một hoặc nhiều nang lông ở bất kì vị trí nào trên cơ thể, trừ vùng bán niêm mạc và lòng bàn tay, bàn chân.