U ống tuyến mồ hôi (syringoma)

I. TỔNG QUAN

U ống tuyến mồ hôi là u da lành tính do sự phát triển quá mức của các tế bào ống tuyến mồ hôi.

Bệnh gặp ở nhiều chủng tộc khác nhau, thường xảy ra ở tuổi từ 30-40, nữ nhiều hơn nam với tỉ lệ 6,6:1. Theo thống kê của Bệnh viện da liễu tỉnh Kangwondo ở Hàn Quốc năm 1992, bệnh gặp ở 0,12% dân số.

Bệnh ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tác động nhiều đến tâm lý, khiên người bệnh kém tự tin khi giao tiếp trong cuộc sống.

Nguyên nhân của bệnh chưa rõ. Bệnh có tính chất gia đình.

Một số yếu tố thuận lợi làm phát triển bệnh như mùa hè, môi trường làm việc có nhiệt độ cao, stress, hormon sinh dục, đặc biệt là progesteron.

II. CHẨN ĐOÁN

1. Chẩn đoán xác định

Chủ yếu dựa vào lâm sàng

1.1 Lâm sàng

Tổn thương cơ bản là các sẩn nhỏ, kích thước 1-5mm, màu như màu da hay màu vàng nhạt, nâu nhạt, trắng. Sẩn tương đối cứng chắc, trơn nhẵn và thường có tính phân bố đối xứng.

Vị trí: thường ở vùng quanh mắt, nhất là mi dưới, gò má, trán, mặt, cổ, nách, ngực, bụng, đùi, sinh dục, cẳng chân. Đôi khi có ở vùng đầu và gây ra tình trạng rụng tóc không sẹo.

Triệu chứng cơ năng: có thể có ngứa.
Toàn thân: toàn trạng không bị ảnh hưởng.

1.2 Cận lâm sàng

Mô bệnh học: tăng sinh các ống tuyến mồ hôi, lòng ống chứa mảnh vụn không bắt màu thuốc nhuộm, một số ống có đuôi hình dấu phẩy giống “hình con nòng nọc”, xâm nhập lympho quanh nang lông.

2. Chẩn đoán thể lâm sàng

Có 4 thể lâm sàng đặc trưng

2.1 Thể khu trú

Thương tổn gồm nhiều sẩn nhỏ và phân bố ở một vị trí giải phẫu. Hay gặp ở vùng dưới mi mắt, vùng má. Tuy nhiên, cũng có thể gặp ở vùng nách, cổ, ngực, bụng, sinh dục, cánh tay, ria mép.

2.2 Thể gia đình

Thể gia đình là thể tương đối hiếm gặp, di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường. Có gia đình ghi nhận đặc tính di truyền bệnh đến 3 thế hệ.

Lâm sàng thường các sẩn tập trung thành đám như khảm trai.

2.3 Thể kết hợp hội chứng Down

Tỉ lệ hiện mắc bệnh ở những người bệnh Down nhiều gấp 30 lần so với tỉ lệ hiện mắc của dân số không bị bệnh Down.

Tổn thương có thể xuất hiện ở dạng khu trú hay lan tỏa.

2.4 Thể lan tỏa: hiếm gặp

Khởi phát đột ngột ở tuổi thanh thiếu niên với hàng loạt tổn thương lan tỏa, tiến triển từng đợt ở vùng thân trước như cổ, nách, ngực, bụng trên, vùng quanh rốn và tay, thậm chí còn xuất hiện trên vùng da sau khi tẩy lông bằng sáp. Thương tổn thể lan tỏa thường xảy ra ở hai bên và có khuynh hướng đối xứng.

3. Chẩn đoán phân biệt

3.1 Hạt cơm phẳng

Thương tổn là những sẩn nhỏ, dẹt, phẳng, hơi gờ nhẹ trên mặt da, màu da hay vàng xám. Mặt, mu bàn tay, cẳng tay, cẳng chân và phần trên của ngực là những vị trí thường gặp. Số lượng thường nhiều, sắp xếp thành cụm hay thành vệt.

3.2 U tuyến bã

Thương tổn thường phân bố rải rác ở mặt, nhất là vùng trán, là những u nhỏ kích thước 2-3mm, màu da bình thường, chắc và lõm giữa.

Bệnh thường gặp ở những người lớn tuổi.

Trichoepithelioma
- Thương tổn thường xuất hiện ở mặt và trông giống như thương tổn của u ống tuyến mồ hôi.
- Trichoethelioma ít khi ở mi mắt.
- Tiến triển ngày càng lớn về kích thước.
- Chẩn đoán phân biệt bằng mô bệnh học.

III. ĐIỀU TRỊ U ỐNG TUYẾN MỒ HÔI

Cho đế n nay trên thế giới đã có nhiều phương pháp điều trị bệnh ống tuyến mồ hôi như đốt điện trong thương tổn , phẫu thuật cắt bỏ tổn thương bằng kéo Castroviejo, mài da, laser CO2. Tỷ lệ thành công của các phương pháp này cũng rất khác nhau do mỗi phương pháp có những ưu điểm và hạn chế riêng.

1. Nguyên tắc điều trị

Loại bỏ thương tổn.
Tư vấn cho người bệnh.

2. Điều trị cụ thể

2.1 Nội khoa: ít tác dụng

Các thuốc bôi và uống để điều trị mụn thịt thường không có hiệu quả, các phương pháp sử dụng các chất có tính acid bôi lên tổn thương mụn thịt có thể loại bỏ tổn thương nhưng thường để lại sẹo và có nhiều tác dụng phụ nên hiện nay ít áp dụng.

2.2 Ngoại khoa

Laser CO2 với bước sóng 10.600 nm có tác dụng làm bốc bay tổ chức u.Tùy từng bệnh nhân và vị trí tổn thương mà sử dụng công suất điều trị khác nhau. Laser CO2 là phương pháp hiệu quả để loại bỏ tổn thương và đạt thẩm mỹ cao. Đặt biệt ngày nay với sự ra đời của công nghệ Laser CO2 siêu xung, thế hệ laser CO2 mới và tiên tiến nhất có thể nhanh chóng loại bỏ mụn thịt trong một lần duy nhất, nhanh hồi phục và không để lại sẹo trên da.

Phẫu thuật cắt bỏ: phương pháp này có thể lấy đi u ống tuyến mồ hôi hoàn toàn song dễ bị sẹo hay bị biến dạng nên chỉ có thể áp dụng trong trường hợp có diện tích nhỏ.

Radio surgery: sử dụng sóng cao tần gây phá hủy đúng mô của u ống tuyến mồ hôi, phương pháp này hiện nay ít áp dụng, do nguy cơ tạo sẹo và tăng sắc tô sau điều trị.

IV.TIẾN TRIỂN

Bệnh tiến triển lành tính.

Số lượng tổn thương tăng dần theo lứa tuổi nhưng không ảnh hưởng đến sức khoẻ mà chỉ ảnh hưởng đến vấn đề thẩm mỹ.

Đặt lịch khám

Đang tải ảnh, bạn vui lòng đợi chút nhé!

Viết bình luận

Đọc nhiều nhất

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis)

Viêm da cơ địa (atopic dermatitis) là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính.

Chàm (eczema)

Eczema là một trạng thái viêm lớp nông của da cấp tính hay mạn tính, tiến triển từng đợt hay tái phát, lâm sàng biểu hiện bằng đám mảng đỏ da, mụn nước và ngứa

Viêm da dầu (seborrheic dermatitis)

Viêm da dầu là bệnh viêm da mạn tính thường gặp với biểu hiện là các tổn thương đỏ da, bong vảy tập trung ở những vùng da nhiều tuyến bã

Tổ đỉa (dyshidrotic eczema, dyshidrotic dermatitis, pompholyx)

Tổ đỉa là một loại phổ biến của bệnh chàm ảnh hưởng đến đôi tay (cheiropompholyx) và đôi bàn chân (pedopompholyx).

Viêm da tiếp xúc (contact dermatitis)

Viêm da tiếp xúc (VDTX) là phản ứng viêm da do tương tác giữa da và tác nhân bên ngoài

Ngứa

Ngứa là một cảm giác khó chịu của da khiến người bị ngứa phải gãi để bớt ngứa.

Nhiễm độc da dị ứng thuốc (drug eruption)

Nhiễm độc da dị ứng do thuốc là những biểu hiện rất thường gặp, là một dạng phản ứng dị ứng đặc biệt

Bệnh vảy nến (psoriasis)

Bệnh vảy nến là một bệnh đỏ da có vảy mạn tính, có tính di truyền, xuất hiện theo cơ chế tự miễn dưới tác động của các yếu tố khởi động

Rám má (chloasma)

Nám da (Melasma) là một là tình trạng tăng sắc tố mắc phải, lành tính ở các vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Trứng cá (acne)

Mụn trứng cá là bệnh thường gặp, thương tổn với nhiều mức độ khác nhau ở hơn 90% thanh thiếu niên.

Ung thư da

Ung thư da là sự phát triển bất thường của tế bào da, thường xuất hiện trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do vi rút đường ruột gây ra.

Bệnh zona (herpes zoster)

Trong thời kỳ tiền triệu của zona, bệnh nhân bị nhức đầu, sợ ánh sáng và khó ở, nhưng hiếm khi có sốt.

Bệnh mụn rộp (herpes)

Là bệnh ngoài da rất thường gặp, tác nhân gây bệnh là do virus có ái tính với tế bào da và niêm mạc, thuộc nhóm virus Herpes

Viêm nang lông và nhọt

Là phản ứng viêm của một hoặc nhiều nang lông ở bất kì vị trí nào trên cơ thể, trừ vùng bán niêm mạc và lòng bàn tay, bàn chân.