U ống tuyến mồ hôi là bệnh gì? Triệu chứng và nguyên nhân

U ống tuyến mồ hôi (Syringoma) là một khối u lành tính nhỏ, dễ dàng nhận thấy vì thường mọc ở má trên hoặc mí mắt dưới. Những tổn thương da do u ống tuyến mồ hôi thường là vô hại vì đây là kết quả khi các tế bào từ tuyến mồ hôi hoạt động quá mức, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Nguyên nhân u tuyến mồ hôi có thể là do bất thường di truyền hay các bệnh lý chuyển hóa bên trong cơ thể.

1. U ống tuyến mồ hôi là bệnh gì?

U ống tuyến mồ hôi là tên gọi của các khối u do sự phát triển lành tính của tuyến mồ hôi. Chúng xuất hiện dưới dạng các mụn nhỏ màu nâu, vàng hoặc hồng 1-3 mm (dạng sẩn) có xu hướng xuất hiện thành từng đám.

Vị trí phân bố của u ống tuyến mồ hôi thường phát sinh xung quanh mắt hoặc trên cổ, ít phổ biến hơn ở nách, bụng và cơ quan sinh dục. Các trường hợp hiếm gặp u ống tuyến mồ hôi có thể xảy ra trên da đầu, gây rụng tóc không phải là hiếm. Phụ nữ thường là đối tượng mắc phải nhiều hơn nam giới. Bên cạnh đó, u ống tuyến mồ hôi có xu hướng bùng phát lần đầu ở tuổi thiếu niên, nhưng có thể bắt đầu ở mọi lứa tuổi.

Trong hầu hết các trường hợp, u ống tuyến mồ hôi không gây nguy hiểm. Nếu chúng gây ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, bác sĩ da liễu có thể sử dụng các phương pháp điều trị phá hủy, bao gồm các biện pháp như liệu pháp laser, mài da hoặc đốt điện. Tuy nhiên, chỉ định can thiệp thường phải cân nhắc kỹ lưỡng do quá trình thao tác trên da có thể gây ra sẹo, hơn nữa dù có điều trị, u ống tuyến mồ hôi có khả năng tái phát rất cao.

2. Triệu chứng của u tuyến mồ hôi như thế nào?

2.1 Bệnh sử

Người bệnh mắc u tuyến mồ hôi thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, một số trường hợp hiếm gặp, u tuyến mồ hôi có thể gây ngứa, đặc biệt là khi u tuyến mồ hôi ở nách hay u ống tuyến mồ hôi ở vùng kín và khi cơ thể bài tiết mồ hôi nhiều.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh nhân có thể có tiền sử gia đình mắc các tổn thương tương tự. Mặt khác, u tuyến mồ hôi cũng có thể nằm trong hội chứng Brooke-Spiegler, một bệnh lý do nhiễm sắc thể dạng trội.

Ngoài ra, các mối liên quan khác với u tuyến mồ hôi còn có hội chứng Nicolau-Balus, đặc trưng bởi mụn thịt và nấm da bì, và hội chứng Costello, được đặc trưng bởi các biểu hiện da khác nhau như tăng sừng, tăng sắc tố, u nhú, nếp nhăn sâu, và các bất thường về thần kinh. Bên cạnh đó, trong một số trường hợp hiếm, u ống tủy có thể liên quan đến bệnh đa u tế bào mỡ. Tỷ lệ mắc u tuyến mồ hôi có tỷ lệ xuất hiện đáng kể liên quan đến hội chứng Down.

2.2 Đặc điểm

U tuyến mồ hôi là những mẩn da có màu da hoặc hơi vàng, thường có kích thước nhỏ với đường kính dưới 3 mm. Tuy nhiên, một số trường hợp hiếm gặp khối u khổng lồ đã được báo cáo. U ống tuyến mồ hôi ở vùng kín như dương vật hoặc âm hộ thường xuất hiện dưới dạng sẩn tăng sắc tố. Đôi khi, các tổn thương có thể có dạng mờ hoặc dạng nang. Bề mặt của u tuyến mồ hôi có thể tròn hoặc phẳng.

2.3 Vị trí

U tuyến mồ hôi thường có nhiều sang thương cùng lúc, đôi khi sắp xếp thành từng cụm và phân bố đối xứng. Tuy nhiên, thường gặp nhất là khối u chỉ giới hạn ở phần trên của má và mí mắt dưới.

Các vị trí đặc trưng khác của u tuyến mồ hôi là nách, ngực, bụng, dương vật và âm hộ. Các báo cáo trường hợp đã mô tả các khối u chỉ giới hạn ở mu bàn tay.

2.4 Chẩn đoán phân biệt với các sang thương da khác

Trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh u tuyến mồ hôi có thể xuất hiện trên da đầu và có liên quan đến chứng rụng tóc do sẹo. Về mặt lâm sàng, bệnh u tuyến mồ hôi đôi khi cần phải phân biệt với ung thư biểu mô tế bào đáy. Nếu u ống tuyến mồ hôi xuất hiện ở trên thân mình có thể giống với u hạt lan tỏa.

U tuyến mồ hôi thường gặp ở những người bài tiết mồ hôi nhiều

3. Nguyên nhân nào gây ra bệnh u ống tuyến mồ hôi?

U ống tuyến mồ hôi có thể xảy ra do bất kỳ hoạt động nào làm tăng sản xuất tuyến mồ hôi. Từ đó, các kích thích này có thể dẫn đến sự phát triển của khối u. Hơn nữa, một số trường hợp khác có thể ảnh hưởng đến các tuyến mồ hôi và trở thành nguyên nhân làm tăng khả năng phát triển các khối u, bao gồm:

Di truyền học: Một người có thể xuất hiện các tổn thương da dạng u ống tuyến mồ hôi cao hơn những người khác nếu cha mẹ hoặc bất kỳ người thân nào cũng mắc bệnh này.

Hội chứng Down: Một tình trạng mà những người sinh ra có thêm một bản sao của nhiễm sắc thể thứ 21 hoặc được gọi là thể ba nhiễm sắc thể 21. Điều này có thể gây ra khuyết tật về thể chất hoặc tinh thần.

Đái tháo đường: Một bệnh lý chuyển hóa đặc trưng với nồng độ glucose trong máu cao do thiếu insulin hay tăng đề kháng insulin ở các mô ngoại vi. Hormone insulin được bài tiết từ tụy mang đường từ máu vào các tế bào và được sử dụng để tạo năng lượng hoặc dự trữ.

Hội chứng Marfan: Một dạng rối loạn mô liên kết di truyền ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của cơ thể. Một số đặc điểm điển hình bao gồm khớp lỏng lẻo, bàn chân to và phẳng, ngón tay dài và cao lêu nghêu.

Hội chứng Ehlers-Danlos: Đây cũng là một tình trạng di truyền ảnh hưởng đến mô liên kết trong cấu trúc da, mạch máu, xương và nội tạng.

Tóm lại, u tuyến mồ hôi là khối u lành tính phần phụ của da có nguồn gốc từ phần ống nội bì của tuyến bài tiết trên da. Tổn thương da dạng này thường phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới và thường phát sinh trong tuổi dậy thì hoặc đầu tuổi trưởng thành. Đặc điểm điển hình của bệnh u tuyến mồ hôi là ở vùng quanh miệng và hàm trên của mặt, tuy nhiên, u tuyến mồ hôi ở nách hay u ống tuyến mồ hôi ở vùng kín đôi khi cũng xảy ra. Vì nguyên nhân của u tuyến mồ hôi thường do các bệnh lý hệ thống, bất thường di truyền hay rối loạn chuyển hóa, việc điều trị đối với tình trạng này cần cân nhắc do nguy cơ tái phát cao.