Bệnh chốc lở ở trẻ em: Nguyên nhân & cách điều trị

Đối với bệnh chốc lở ở trẻ em, cha mẹ có thể xác định trẻ đã bị bệnh khi thấy những bóng nước nhỏ trên da từ từ lan rộng ra toàn bộ cơ thể. Chốc lở ở trẻ em cần được chẩn đoán chính xác và kịp thời chữa trị trước khi xảy ra biến chứng làm sức khỏe của trẻ xấu đi.

1. Bệnh chốc lở ở trẻ em là tình trạng như thế nào?

Thuật ngữ chốc hóa trong y học dùng để gọi các nhiễm trùng nông thứ phát ở một tình trạng da hoặc vết thương nhất định trên da, nếu vết thương loét sâu sẽ gọi là chốc loét.

Bệnh chốc lở ở trẻ em là tình trạng da bị nhiễm khuẩn do các liên cầu khuẩn hay tụ cầu khuẩn gây nên những bọng nước, mụn mủ, các vết đóng vảy trên da. Tùy từng trường hợp của trẻ, vi khuẩn gây bệnh chốc lở có thể xâm nhập lớp da ở mức độ nông hay sâu.

Bệnh này rất phổ biến, nằm trong số các bệnh ngoài da thường gặp ở trẻ nhỏ.

Vết đóng vẩy trên da ở trẻ bị chốc lở

2. Phân loại và nguyên nhân bệnh chốc lở ở trẻ em

Bệnh chốc lở ở trẻ em được phân chia thành 3 loại và do những nguyên nhân chính gây ra, cụ thể:

Trẻ bị chốc lở không có bọng nước:

Các vết thương nhỏ trên da của trẻ bị khuẩn liên cầu tan huyết beta nhóm A, tụ cầu hoặc liên cầu xâm nhập và ở trong đó lại có các protein giúp vi khuẩn gắn chặt vào tổ chức đều gây nên tình trạng trẻ bị chốc lở không có bọng nước. Triệu chứng chủ yếu ở trẻ là các vết lở và những bóng nước nhỏ trên da. Dạng chốc lở này phổ biến nhất trong 3 loại bệnh chốc lở trẻ em.

Trẻ bị chốc bọng nước:

Chốc bọng nước xảy ra khi bệnh chốc lở ở trẻ em đã tiến triển nặng.  Trẻ bị chốc bọng trên cơ thể sẽ xuất hiện các bóng nước lớn như bị phỏng, bên trong có mủ và có thể bị vỡ bất cứ lúc nào. Nguyên nhân chốc bọng nước ở trẻ chủ yếu do do tác động của độc tố bong da của tụ cầu vào cầu nối desmoglein 1 của các tế bào gai ở thượng bì, làm cho chúng bị bóc tách lớp nông của thượng bì và tạo thành hình giống như vảy lá.

Chốc loét ở trẻ em:

Dạng nặng nhất của bệnh chốc lở ở trẻ em, khuẩn liên cầu xâm nhập vào lớp sâu của da kết hợp với tụ cầu vàng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Trẻ em có cơ địa suy giảm miễn dịch có nguy cơ cao bị chốc loét.
Bé trai dễ mắc chốc lở ngoài da hơn bé gái, nhưng người lớn có hệ miễn dịch kém cũng có thể mắc bệnh chốc lở.
Điều kiện sống thiếu vệ sinh, cư dân đông đúc, thời tiết mùa hè là điều kiện thuận lợi để bệnh chốc lở phát triển.

Nốt bọng nước là triệu chứng đặc trưng bệnh chốc lở ở trẻ em 

3. Nhận biết triệu chứng bệnh chốc lở ở trẻ em

Tay, chân, mặt là những vị trí trên cơ thể thường xuất hiện triệu chứng bệnh chốc lở ở trẻ em hoặc có khi cả người. Bệnh chốc lở đa phần ở các trường hợp đều xuất hiện kèm những tổn thương đơn độc trên da.

Bệnh chốc lở ở trẻ em có thể dễ dàng chẩn đoán qua lâm sàng

Triệu chứng bệnh chốc lở ở trẻ em sẽ gồm có:

Trẻ có thể sốt, mệt mỏi, nổi hạch.

Trẻ bị chốc không có bọng nước thì dấu hiệu bắt đầu là một dát hồng trên da của trẻ, tiếp đến tiến triển thành mụn nước rồi trong bọng nước sẽ hóa mủ nhanh và dập vỡ nhanh chóng, tạo nên các vết xước đóng vảy tiết màu vàng mật ong. Trẻ có thể bị ngứa nhẹ hoặc không tại vị trí thương tổn, có hoặc không có quầng đỏ bao quanh.

Triệu chứng ban đầu của dạng chốc loét ở trẻ em sẽ giống như chốc không bọng nước nhưng khi tiến triển lại thành những vết loét hoại tử có lõm ở giữa, rất lâu lành và để lại sẹo.

Biểu hiện ban đầu của dạng chốc bọng nước chủ yếu là những mụn nước nhỏ sau đó lớn dần thành bọng nước. Những bọng nước có đặc tính dễ vỡ trong 1 đến 3 ngày, nông và có dịch vàng trong. Bọng nước để lại viền da mỏng xung quanh sau khi vỡ và còn khiến người bệnh cảm thấy rát đỏ ẩm ướt, khi lành không có sẹo.

Khởi phát bệnh chốc lở không bọng nước ở trẻ em là khi xuất hiện vết dát hồng trên da

4. Bệnh chốc lở ở trẻ em có nguy hiểm không?

Bệnh chốc lở tưởng chừng đơn giản, không nguy hiểm nhưng trái lại, khi bệnh không được chữa trị đúng phương pháp sẽ dẫn đến biến chứng không ngờ.

Các biến chứng bệnh chốc lở ở trẻ em bao gồm:

Chốc loét: Từ thương tổn bọng nước, trợt sau đó loét và dần lan rộng ra. Chốc loét khi lành sẽ để lại sẹo do đó các bậc phụ huynh nên hạn chế trẻ cào gãi do ngứa vì sẽ làm thương tổn lan rộng hoặc xuất hiện thêm tổn thương mới. Vì bệnh chốc rất dễ lây.

Viêm cầu thận cấp là biến chứng nguy hiểm của bệnh chốc do nhiễm liên cầu tan máu nhóm A, thường xảy ra sau 3 tuần sau khi bị chốc.

Hội chứng bong da do tụ cầu do ngoại độc tố của tụ cầu vàng làm da đỏ lên và bong vảy.

Nhiễm trùng huyết tình trạng nặng nề, sốt cao, triệu chứng toàn thân. Cần phải nhập viện để điều trị.

Bệnh chốc lở ở trẻ em có thể gây biến chứng nhiễm trùng huyết sốt cao

5. Chăm sóc đúng cách trẻ bị chốc lở tại nhà

Nếu muốn bệnh chốc lở ở trẻ em nhanh lành và phòng ngừa lây lan nhiễm trùng thì bên cạnh việc tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ, các bậc phụ huynh cần thực hiện nghiêm túc đúng cách việc chăm sóc trẻ bị chốc tại nhà:

Che vết chốc lở trên da trẻ lại để không làm vỡ bóng nước lây lan vi khuẩn sang các phần khác của cơ thể và người tiếp xúc với trẻ.
Lựa chọn quần áo thoải mái, thoáng mát cho trẻ mặc.
Thường xuyên cắt móng tay cho trẻ để đảm bảo vi khuẩn không tụ dưới móng nếu trẻ gãi, đồng thời hạn chế tổn thương da và gây vỡ bóng nước.
Không mặc tã nếu trẻ nhỏ bị chốc lở.
Đừng quên rửa tay cho trẻ với chất diệt khuẩn an toàn để phòng ngừa sự tích tụ của khuẩn liên cầu và tụ cầu.
Cần vệ sinh vết chốc lở hằng ngày với nước ấm.
Giặt riêng đồ của trẻ bị chốc lở và hạn chế cho trẻ ra ngoài cho tới khi khỏi bệnh.

Cắt móng tay cho trẻ để loại bỏ vi khuẩn tích tụ 

6. Điều trị bệnh chốc lở ở trẻ em

Nếu điều trị chốc lở, viêm da đầu ở trẻ tại nhà vài ngày mà bệnh chưa giảm hoặc tiến triển lan rộng ra toàn thân thì nên đến ngay bác sĩ khám và xử trí, tránh để lại các biến chứng. Bác sĩ sẽ điều trị bằng:

Các kháng sinh đường toàn thân cho trẻ, thường sử dụng các Cephalosporin thế hệ 1, Amoxicillin + Acid clavulanic chia làm 2-3 lần/ngày.
Dùng kháng Histamin nếu có ngứa: Phenergan, Loratadin...
Nếu chốc kháng thuốc phải điều trị theo kháng sinh đồ.
Nếu có biến chứng phải chú trọng điều trị các biến chứng.

7. Phòng ngừa bệnh chốc lở ở trẻ em

Trẻ em là đối tượng dễ mắc phải bệnh chốc lở nói riêng và những bệnh da liễu khác nói chung, vì vậy cha mẹ cần nắm rõ các biện pháp phòng ngừa cho trẻ:

Lựa chọn nơi thoáng mát, sạch sẽ để cho trẻ vui chơi.
Chọn quần áo của trẻ đảm bảo tiêu chí thoáng mát, thấm hút mồ hôi, rộng rãi, nhất là vào mùa hè.
Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ nơi sinh hoạt và vui chơi của trẻ.
Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với bụi, ô nhiễm, vật cứng nhọn, lông vật nuôi khi trẻ bị bệnh.
Khuyến khích trẻ uống đủ nước và ăn nhiều trái cây, rau xanh;
Hạn chế cho trẻ tới những nơi thiếu ánh sáng vì nơi đó có nhiều côn trùng
Nếu trẻ có dấu hiệu bệnh chốc lở cần phải điều trị ngay, đề phòng lây lan và biến chứng.